Các cơn đau lưng khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, góp phần làm giảm chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, đây cũng có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc một số bệnh lý xương khớp nguy hiểm khác. Vì thế, người bệnh không cần “xem nhẹ” tình trạng này, cần thăm khám càng sớm càng tốt để ngăn ngừa những biến chứng nặng.
Đau lưng là các cơn đau tê dọc hay gần cột sống. Tùy theo vị trí đau, bác sĩ sẽ phân thành 4 khu vực chính gồm đau lưng trên, đau lưng dưới, đau lưng giữa, đau lưng một bên (phải hoặc trái). Ngoài ra, đau lưng còn được phân thành 2 loại, cụ thể:
- Đau lưng cấp tính: Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột, có thể kéo dài đến 6 tuần.
- Đau lưng mạn tính: Các cơn đau phát triển trong 1 thời gian dài, thường kéo dài hơn 3 tháng.
Các cơn đau lưng được xác định cấp tính, bán cấp tính hay mãn tính sẽ tùy theo thời kì đau của người bệnh. Cảm giác đau có thể âm ỉ, dữ dội hoặc kèm theo cảm giác nóng rát. Một số trường hợp cảm giác đau có thể lan đến các chi, gây tê bì tay chân hoặc yếu cơ.
Tình trạng đau này có thể bắt đầu từ những vấn đề ở cơ, xương, khớp, dây thần kinh hoặc từ những bộ phận cấu thành cột sống. Nhiều như có thể là do liên quan từ cấu trúc khác bên trong thân thể như động mạch chủ, tuyến tụy, túi mật hoặc thận.
Vị trí đau tức lưng thường gặp
Những cơn đau lưng có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau, cụ thể:
- Đau lưng trên: Tình trạng này thường xảy ra từ cổ tới hết xương sườn. Trường hợp thường gặp nhất là ở đốt sống ngực (T1 – T12). Các cơn đau có thể xuất hiện đột ngột và biến mất hay kéo dài dai dẳng, kèm theo cảm giác bỏng rát, tê, ngứa ran, yếu cơ…
- Đau lưng dưới: Xảy ra do tiến trình lão hóa tự nhiên, chấn thương, di chuyển đột ngột, sai tư thế trong khi nâng vật nặng, thừa cân, béo phì… Nếu không điều trị sớm, người bệnh buộc phải chịu cất các cơn đau dai dẳng đi kèm cảm giác nóng rát, co thắt cơ, căng tức khó chịu.
- Đau lưng giữa: Đây là trường hợp thường gặp, xảy ra ở tất cả đối tượng. Người bệnh sẽ có những biểu hiện như đau lưng âm ỉ hay dữ dội, tức ngực, tê ngứa ở ngực hay tay, chân…
- Đau lưng một bên (bên trái hoặc bên phải): Cơn đau chỉ xuất hiện một bên lưng. Đây thường là dấu hiệu cho thấy sự lệch lạc giữa các khớp ở đốt sống vùng chậu, thắt lưng hay khớp hông. Người bệnh buộc phải đi thăm khám sớm để điều trị tận gốc.
Triệu chứng đau lưng
Triệu chứng chính của đau lưng là cảm giác đau nhức, khó chịu lúc kích hoạt bất kỳ vị trí nào trên lưng. Một số trường hợp cơn đau còn lan tới mông, chân hoặc cánh tay. Tình trạng cơn đau lan tới những cơ quan khác trong thân thể sẽ tùy thuộc vào dây thần kinh bị ảnh hưởng.
Đau lưng là triệu chứng của bệnh gì?
Đau lưng là triệu chứng của rất nhiều bệnh lý cột sống như:
Thoái hóa cột sống lưng
Thoái hóa cột sống lưng thường xuất hiện ở vị trí sụn khớp và đĩa đệm. Khi cột sống bị thoái hóa, người bệnh thường bị đau vùng lưng dưới liên tục. Cơn đau tăng cao lúc bạn cúi người, vặn mình hay nâng vác vật nặng.
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là tình trạng nhân nhầy của đĩa đệm cột sống lệch ra khỏi vị trí bình thường, với thể chèn ép lên các rễ thần kinh, gây tê bì và đau nhức. Tình trạng này có thể là kết quả của chấn thương hay do đĩa đệm đã bị thoái hoá, có khả năng xảy ra ở bất cứ vị trí nào của cột sống, nhưng thường nhất là ở cột sống thắt lưng. Cơn đau thường lan tỏa từ thắt lưng xuống chân (đau dây thần kinh tọa).
Hẹp ống sống
Hẹp ống sống là tình trạng ống sống bị thu hẹp, gây chèn ép lên tủy sống hay các rễ thần kinh. Nguyên nhân là do gai xương phát triển, thoái hóa dây chằng làm dây chằng dày lên và làm hẹp lòng ống sống, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp cột sống… Người bệnh thường bị đau tại vùng thắt lưng, đau lan đến chân.
Căng cơ hoặc dây chằng
Thường xuyên nâng vật nặng hoặc cử động chuyển hướng bất ngờ có thể làm căng hệ thống cơ cạnh sống và dây chằng cột sống. Một số trường hợp người bệnh có thể chất kém, tình trạng găng liên tục ở vùng lưng rất dễ gây ra những cơn đau co thắt lưng.
Loãng xương
Loãng xương là tình trạng xảy ra nhiều ở nữ giới sau mãn kinh hay người bệnh dùng corticoid kéo dài. Bệnh thường diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng. Các đốt sống thắt lưng có thể bị gãy do loãng xương, gây đau nhức cho người bệnh.
Gai cột sống
Tình trạng gai cột sống thường gây ra những cơn đau nhức khó chịu ở vùng thắt lưng, vai hoặc cổ. Vì những gai xương đã chèn lấn lên dây thần kinh. Trường hợp nghiệm trọng có thể làm giảm hoặc mất khả năng di chuyển ở những vùng bị ảnh hưởng.
Đau thần kinh tọa
Dây thần kinh tọa là dây thần kinh dài nhất của cơ thể, phụ trách nhiều chức năng quan trọng. Các cơn đau thần kinh tọa có thể xuất hiện do bệnh thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm. Cảm giác đau diễn ra từ từ hay đột ngột có tính chất âm ỉ hay dữ dội. Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị rối loạn giao cảm, đại tiện không kiểm soát, mất khả năng chuyển động ở vùng bị ảnh hưởng.
Cong vẹo cột sống
Cong vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong sang 1 bên. Tình trạng này làm mất tính bền vững và ổn định của cột sống, có thể xuất hiện ở một hay nhiều vị trí. Trong đó, đau thắt lưng và cứng khớp là các triệu chứng thường gặp nhất. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể là thoái hóa đĩa đệm, gãy các đốt sống. Người bệnh thường cảm thấy đau ở vùng lưng hoặc tê chân.
Khối u
Khối u cột sống phát triển từ những mô bất thường trong ống cột sống hay bên cạnh cột sống. Những khối u chèn lấn lên cột sống, làm cho thương tổn tủy sống, từ đó gây ra cảm giác đau từ âm ỉ đến dữ dội cho người bệnh. Bệnh cần được điều trị sớm để tránh khối u di căn đến những vị trí khác trong cơ thể.
Một số nguyên nhân gây đau lưng khác
Một số chi tiết có thể làm gia tăng nguy cơ đau mỏi lưng như:
- Tuổi tác: Các cơn đau lưng xuất hiện thường xuyên hơn ở người lớn tuổi, nhiều ở người trên 40 tuổi.
- Lười vận động: Thói quen lười đi lại làm cho cho những cơ dần yếu đi do không được sử dụng, đặc thù là cơ bụng và cơ lưng. Tình trạng này có thể dẫn đến các cơn đau nhức cho người bệnh.
- Thừa cân, béo phì: Tình trạng này sẽ tạo nhiều áp lực lên cho cơ thể, đặc biệt làm vùng lưng bị căng quá mức khi vận động, di chuyển nhiều. Đây cũng là một trong những duyên do gây ra những cơn đau ở vùng lưng.
- Bệnh lý: Một số bệnh lý có thể kích hoạt những cơn đau ở lưng như bệnh viêm khớp, bệnh zona, hội chứng chùm đuôi ngựa, rối loạn giấc ngủ, 1 số bệnh nhiễm trùng…
- Vấn đề về tâm lý: Cảm giác đau mỏi lưng của bạn có thể là hội chứng đau mỏi cơ do tâm lý (Tension Myositis Syndrome) gây ra. Những áp lực, lo âu, căng thẳng trong công việc, gia đình, cuộc sống, học đường đều có thể làm đảo lộn hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Khi đó, huyết quản co lại khiến máu không lưu thông đủ đến vùng liên quan, một số cơ, thần kinh hay dây chằng sẽ bị thiếu oxy, gây ra cảm giác đau nhức.
- Hút thuốc: Những người với thói quen hút thuốc là thường dễ bị đau lưng hơn người bình thường. Hút thuốc làm cho giảm lưu lượng máu tới cột sống, giảm mật độ xương, làm tăng nguy cơ loãng xương.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Khi lưng bị đau sau một chấn thương nặng hay cơn đau không khỏi sau 2 lần điều trị, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Ngoài ra, lúc có những triệu chứng dưới đây, người bệnh cũng nên nhanh chóng đến bệnh viện để có biện pháp can thiệp kịp thời, cụ thể:
- Đau lưng kèm sốt và ớn lạnh.
- Cơn đau trở nặng vào ban đêm hay đau lan xuống bụng dưới.
- Cơn đau càng ngày càng nghiêm trọng hơn, đặc thù là có người trên 50 tuổi hay nhỏ hơn 20 tuổi hay người từng bị ung thư.
- Cơn đau dai dẳng kèm cảm giác tê và yếu liệt chân.
- Bí tiểu hoặc tiểu không tự chủ.
Biến chứng
Đau lưng tác động đặc biệt nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh từng bị đau lưng cấp tính hay mạn tính, âm ỉ hoặc dữ dội. Người bệnh gặp nhiều khó khăn trong đa số những chuyển động, bị dừng lúc thực hiện các công việc tay chân. Để hạn chế đau nhức, bệnh nhân thường phải đi lại chậm. Theo đó, các hoạt động sinh hoạt hằng ngày cũng diễn ra chậm chạp. (5)
Các cơn đau thắt lưng vào ban đêm thường gây khó ngủ. Theo thời gian, nếu không được chữa trị kịp thời, người bệnh sẽ bị mất tập trung, giảm sút trí nhớ. Ngoài ra, người bệnh đau lưng kinh niên thường có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao hơn người bình thường. Họ thường cảm thấy chán nản, vô vọng, mất ngủ hay ngủ quá nhiều, khó kiểm soát cân nặng, mất hứng thú trong cuộc sống.
Chứng đau lưng còn ảnh hưởng đáng kể tới đời sống tình dục của những cặp đôi. Vì vợ hoặc chồng lúc bị đau lưng thường có xu hướng lảng tránh chuyện chăn gối. Điều này gián tiếp khiến tác động đến mối quan hệ của cả hai.
Nếu trì hoãn điều trị quá lâu, các cơn đau lưng gây ra các biến chứng nguy hiểm khác như yếu liệt các cơ chi dưới, tê bì hay mất cảm giác hai chân, mất khả năng vận động. Một số ví như nặng hơn có thể gây chèn ép hệ thần kinh, gây rối loạn tiểu tiện. Khi đó, thời gian điều trị kéo dài, chi phí điều trị cao cũng tăng cao, trở thành gánh nặng tài chính cho gia đình của người bệnh.
Các cách chẩn đoán
Chụp X-quang
X-quang là cách chẩn đoán được ứng dụng nhiều với người bệnh đau lưng. Phương pháp này cực kỳ bổ ích trong việc kiểm tra gãy xương, biến dạng xương gồm các đổi thay do thoái hóa, khe đĩa đệm, chiều cao thân đốt sống, cũng hỗ trợ đánh giá mật độ và cấu trúc của xương.
Chụp MRI
Chụp MRI giúp bác sĩ đánh giá về tình trạng tổn thương mô mềm và ống sống. Phương pháp này thường được áp dụng cho những trường hợp có nghi ngờ nhiễm trùng, chèn ép thần kinh, bệnh ác tính… Đối với các giả dụ này, chẩn đoán muộn có thể làm mất đi thời gian bình phục của người bệnh. Ngoài ra, người bệnh lúc chụp MRI không cần tiếp xúc có tia X, vì vậy sẽ an toàn hơn.
Chụp CT
Chụp cắt lớp vi tính rất có ích trong việc kiểm tra tổn thương xương. Vì thế, nếu nghi ngờ có gãy đốt sống, u xương hay phải đánh giá cột sống trước phẫu thuật, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân chụp CT. Vì khả năng kiểm tra giảm thiểu hơn MRI và người bệnh bị phơi nhiễm tia X nên chỉ định chụp CT sẽ hạn hẹp hơn so với chụp MRI.
Điện cơ hoặc EMG
Khi bị đau lưng, người bệnh có thể được chỉ định đo điện cơ (EMG). Phương pháp này sẽ giúp bác sĩ phát hiện sự chèn lấn dây thần kinh (nếu có) do thoát vị đĩa đệm hay hẹp ống sống.
Điều trị đau lưng
Sử dụng thuốc
Tùy theo từng trường hợp cụ thể và tính chất cơn đau, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh sử dụng 1 số mẫu thuốc như:
- Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC)
- Thuốc giảm đau tại chỗ
- Thuốc giãn cơ
- Thuốc có chứa opioid
- Thuốc chống trầm cảm (Một số loại thuốc chống trầm cảm đã được chứng minh là có khả năng làm giảm đau lưng mạn tính)
Vật lý trị liệu
Bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu có thể hướng dẫn người bệnh làm những bài tập nhằm tăng tính linh hoạt của cơ lưng và cơ bụng, đồng thời cải thiện phong độ trong sinh hoạt hằng ngày của bạn.
Kiên trì thực hành thường xuyên các bài tập này có thể giúp người bệnh ngăn đề phòng cơn đau tái phát. Ngoài ra, chuyên viên vật lý trị liệu cũng sẽ hướng dẫn phương pháp điều chỉnh đi lại khi bạn bị đau lưng. Điều này sẽ giúp giảm thiểu phát sinh các triệu chứng đau khi người bệnh tiếp tục hoạt động.
Phẫu thuật
Trong nhiều trường hợp chấn thương gãy xẹp đốt sống (L1 tới L5) hay thoát vị đĩa đệm ở mức độ nặng hay khi các bí quyết điều trị nội khoa không còn hiệu quả, bác sĩ có thể cân nhắc can thiệp phẫu thuật. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ nên cân nhắc rất kỹ về chỉ định này. Vì phẫu thuật cột sống cực kỳ phức tạp, có khả năng xảy ra những biến chứng như nhiễm trùng, tổn thương thần kinh hay xơ hóa, yếu cơ, xuất huyết, bại liệt, thậm chí là tử vong.
Biện pháp phòng ngừa
Để đề phòng đau lưng, trong lao động cũng như sinh hoạt hàng ngày, bạn phải lưu ý các điều sau:
- Cẩn trọng lúc nâng vác vật nặng: Bạn hãy ngồi ở phong thái ngồi xổm, giữ thẳng lưng và ngước đầu lên. Khi đứng dậy, bạn phải sử dụng chân trụ để nâng vật, lưng vẫn luôn giữ thẳng.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Kiểm soát tốt cân nặng sẽ giúp giảm áp lực đáng đề cập lên cột sống, tránh tổn thương tiến triển (nếu có).
- Chế độ ăn uống: Bạn cần bảo đảm chế độ ăn uống gần như canxi và vitamin D. Vì đây những chất cần thiết cho sức khỏe của cơ, xương, khớp. Ngoài ra, chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp duy trì cân nặng hợp lý, hạn chế tình trạng thừa cân, béo phì, gây áp lực lớn lên cột sống.
- Chọn nệm ngủ phù hợp: Nệm ngủ nên đảm bảo nâng đỡ thấp cột sống, đặc biệt là ở vùng vai và mông trong khi ngủ, cột sống buộc phải được giữ thẳng. Nệm bắt buộc mang độ mềm vừa phải, không quá cứng hoặc quá mềm.
- Người làm văn phòng phải giữ phong thái ngồi đúng (giữ thẳng lưng, bàn làm việc ưng ý với chiều cao để tránh tình trạng gập lưng hoặc cúi quá mức cột sống cổ khi làm việc, vị trí ngồi nên có chỗ tựa lưng). Ngoài ra, bạn cũng cần thường xuyên thay đổi tư thế, sau một giờ ngồi buộc phải đứng lên đi lại hoặc vận động nhẹ nhàng tại chỗ.
- Thường xuyên tập luyện: Mỗi ngày bạn cần dành 30 phút để vận động cơ thể, ưu tiên thực hiện các bài tập cơ bụng và cơ lưng. Ngoài ra, bạn cũng nên để ý tới những bài tập sức mạnh cho cơ chân. Vì lúc cơ chân khỏe sẽ giúp giảm bớt sức nặng lên lưng mỗi lúc nâng vác vật nặng.
Tình trạng đau nhức ở lưng làm cho người bệnh gặp nhiều chướng ngại trong sinh hoạt và công việc, âm thầm làm giảm chất lượng cuộc sống. Một số ví như cơn đau lưng chỉ xuất hiện thoáng qua, có thể tự khỏi nếu được chăm sóc tốt. Tuy nhiên, đau lưng đôi khi cũng là có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm. Vì thế, lúc xuất hiện những dấu hiệu bất thường ở lưng, bạn buộc phải đi thăm khám càng sớm càng tốt, để có biện pháp can thiệp can thiệp kịp thời.
Thông tin liên hệ:
Trụ sở chính: Thôn 2, Xã Ea Ktur, Huyện Cư Kuin, Đắk Lắk.
– Điện thoại: 0947507910
– Email: hoangtheanh3979@gmail.com
– Website: https://thaomocnam.com