Nhiều người nghĩ rằng bệnh thoát vị đĩa đệm chỉ gặp lúc lớn tuổi, xảy ra do quá trình lão hóa tự nhiên. Tuy nhiên thời gian gần đây, tỷ lệ người trẻ tuổi mắc thoát vị đĩa đệm ngày càng gia tăng. Tình trạng thoái hóa đĩa đệm, rách hoặc nứt gây chèn ép dây thần kinh, dẫn tới cơn đau khó chịu, gây cản trở khả năng vận động. Nếu không phát hiện sớm và điều trị thoát vị đĩa đệm kịp thời, có thể làm cho một người khỏe mạnh bị tàn phế suốt đời.
Bệnh thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy đĩa đệm cột sống thoát ra khỏi vị trí vốn có trong vòng sợi, chèn ép vào ống sống hay những rễ dây thần kinh gây đau cột sống.
Bất kỳ đoạn cột sống nào cũng có thể bị thoát vị đĩa đệm nhưng phổ biến nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và thoát vị đĩa đệm cổ, do những vị trí này chịu nhiều tác động nhất từ thói quen sinh hoạt hằng ngày.
Bệnh thoát vị đĩa đệm được chia làm 4 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Đĩa đệm bắt dầu biến dạng nhưng vòng bao xơ chưa rách. Người bệnh có thể thỉnh thoảng bị tê tay, tê chân, không đau nhức nên không ai phát hiện mình đang mắc bệnh.
Giai đoạn 2: Vòng xơ rách một phần, nhân nhầy bắt đầu thoát ra ngay chỗ vòng xơ bị suy yếu, đĩa đệm phình to, tuy nhiên cơn đau vẫn chưa rõ ràng.
Giai đoạn 3: Vòng xơ rách toàn phần, nhân nhầy lồi ra ngoài và chèn ép rễ thần kinh. Đa số khi tới giai đoạn này, người bệnh mới bắt đầu điều trị lúc đã trải qua sự hành hạ của các cơn đau.
Giai đoạn 4: Đây là quá trình hiểm nguy nhất. Tình trạng chèn lấn rễ thần kinh diễn ra lâu ngày gây biến chứng nguy hiểm. Cơn đau nhức dữ dội và dai dẳng tác động nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý người bệnh.
Nguyên nhân đĩa đệm bị thoái hóa và thoát vị
Một số lý do chủ yếu
Sai tư thế: Tư thế lao động, mang vác vật nặng sai tư thế dễ gây chấn thương cột sống, thoát vị đĩa đệm.
Chấn thương: Khi có 1 lực mạnh tác động trong các trường hợp té ngã, chơi thể thao, tai nạn giao thông… khiến cho thay đổi cấu trúc và vị trí đĩa đệm.
Thoái hóa tự nhiên: Tuổi càng cao, cột sống không còn mềm mại, vòng sụn bên ngoài xơ hóa, lượng nước và tính đàn hồi bên trong nhân nhầy giảm đi, nên càng có nguy cơ cao bị mắc chứng bệnh này. Bệnh thường gặp ở độ tuổi 35 – 50.
Yếu tố gây tăng nguy cơ mắc bệnh
Cân nặng: Cân nặng quá cớ làm tăng cao áp lực lên cột sống. Những người thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc bệnh gấp 12 lần so với người bình thường.
Bệnh lý cột sống: Gù vẹo cột sống, gai đôi hoặc thoái hóa cột sống là những yếu tố làm tăng nguy cơ đĩa đệm bị thoát vị.
Nghề nghiệp: Đặc thù công việc thường xuyên kéo, đẩy, gập người, khuân vác nặng hoặc viên chức văn phòng ngồi lâu 1 chỗ, ít vận động trong suốt 8 – 10 tiếng khiến cho tăng áp lực lên cột sống và hệ thống đĩa đệm, dễ dẫn tới hiện tượng thoát vị.
Đi giày cao gót: làm tăng nguy cơ bị lồi đĩa đệm, thoát vị, biến dạng ở cơ bắp và dây chằng ở chân..
Đối tượng dễ bị thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm thường gặp cần ở một số đối tượng sau:
- Người bị thoái hóa, chấn thương hoặc mắc những bệnh lý bẩm sinh về cột sống như trượt cột sống, gai cột sống, cong vẹo cột sống…
- Người thường xuyên làm các công việc nặng nhọc.
- Người có thói quen sinh hoạt không khoa học như kê gối quá cao khi ngủ, tư thế ngồi làm việc, học tập không đúng…
- Người mắc những bệnh lý đái tháo đường, viêm đa khớp dạng thấp, gút,… đều có nguy cơ cao bị thoát vị đĩa đệm.
- Người cao tuổi.
- Những người làmcông việc đòi hỏi buộc phải liên tục thay đổi tư thế như diễn viên múa, vận động viên thể thao…
- Người thường xuyên đứng hoặc ngồi quá lâu như viên chức văn phòng, thợ may, tài xế, nhân viên bán hàng.
Triệu chứng thoát vị đĩa đệm là gì?
Triệu chứng thoát vị đĩa đệm có thể khác nhau tùy vào vị trí đĩa đệm bị thoát vị và dây thần kinh bị chèn ép. Triệu chứng đau chỉ xuất hiện khi nhân nhầy trọng điểm thoát ra ngoài, chèn vào mô bên cạnh có dây thần kinh đi qua.
Trường hợp khác, lúc thoát vị, nhân lồi phản ứng mang hệ phân phối máu kế bên gây kích ứng các mô, tạo phản ứng viêm. Tùy vào vị trí thoát vị sẽ tương tác tới hệ thần kinh, cơ xương tác động và dẫn tới những triệu chứng đặc trưng.
Biểu hiện thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
- Đau thắt lưng đột ngột và dữ dội.
- Đau âm ỉ lan tỏa ở vùng thắt lưng, đau buốt từng cơn.
- Cử động bất tiện, khả năng ưỡn lưng hay cúi xuống khó.
- Đau thắt lưng kèm theo đau thần kinh tọa, đau lan theo hình vòng cung ra phía trước ngực, dọc khoang liên sườn.
- Tê hoặc yếu 2 chi. Ngón chân cái khó gấp – duỗi, cảm giác tê biểu hiện rõ ở phần mu bàn chân và mông.
- Đau tăng lên khi ngồi, nằm nghiêng, ho, hắt hơi hoặc đại tiện. Khi nằm nghiêng hoặc chuyển động mạnh, cơn đau sẽ càng tăng. Để giảm đau nhức, người bệnh với xu hướng đứng vẹo một bên.
Triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
- Đau hoặc cứng vùng cổ, vai gáy, lan đến 2 bả vai.
- Nhức mỏi dọc vùng gáy.
- Đau nhức, bị tê ở ngón tay của bàn tay, cổ tay, mất cảm giác các vùng.
- Đau tăng lên lúc xoay cổ, ưỡn cổ, làm việc nhiều hoặc lái xe.
- Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị đau đầu, nhức đầu, chóng mặt.
- Cử động của cánh tay kém linh hoạt do bị mất lực, suy nhược cơ bắp tay, khó khăn trong cầm nắm đồ vật.
- Cơn đau xảy ra liên tục hoặc ngắt quãng. Cổ bị đau tăng khi nghiêng, xoay, cúi, ngửa cổ hay hắt hơi, ho.
Biến chứng nguy hiểm thoái hóa đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không là thắc mắc chung của nhiều người. Tình trạng này gây phải các cơn đau nhức vô cùng khó chịu và phiền toái, làm ảnh hưởng đến khả năng chuyển động hằng ngày. Nếu chủ quan không điều trị kịp thời hoặc tiếp cận sai phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm, có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe như:
- Khó khăn lúc chuyển động tứ chi, mất khả năng lao động.
- Tổn thương thần kinh cánh tay.
- Gây rối loạn cảm giác, tê tay, tê chân, mất cảm giác nóng, lạnh.
- Tổn thương thần kinh tọa, không nhấc được mũi và gót chân, lâu ngày bị teo cơ chân.
- Rối loạn đường tiểu hoặc chức năng ruột, tiểu tiện và đi ngoài không tự chủ.
- Bại liệt, tàn phế.
Biện pháp chẩn đoán thoát vị đĩa đệm
Chẩn đoán để tìm hiểu duyên nhân thoát vị đĩa đệm là quá trình xác định nguyên nhân gây bệnh hoặc tình trạng nào đã tạo ra các triệu chứng và dấu hiệu của 1 người bệnh.
Chẩn đoán lâm sàng
Giai đoạn đau cấp
Cơn đau lưng xuất hiện sau một chấn thương hoặc cố gắng quá mức. Tình trạng đau tái phát lúc hoạt động quá sức tại vùng này. Đĩa đệm lồi ra sau hoặc vòng sợi lồi ra sau mà vòng sợi không bị tổn thương.
Giai đoạn chèn lấn rễ
Xuất hiện các triệu chứng của hội chứng rễ: đau lan xuống chân, đau lúc di chuyển, hắt hơi, rặn. Vào lúc này, vòng sợi đã bị đứt, một phần hoặc đa số nhân nhầy tụt ra phía sau, gây chèn lấn rễ. Tình trạng thoát vị có thể kéo theo những thay đổi: phù nại mô xung quanh, ứ đọng tĩnh mạch…
Chẩn đoán cận lâm sàng
Chụp X-quang: giúp xác định vị trí thoát vị và phát hiện những thương tổn khác của cột sống.
Chụp cộng hưởng từ (MRI): là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến và xác thực nhất, giúp xác định vị trí, hình thái, số tần thoát vị.
Chụp cắt lớp vi tính hài hòa chụp bao rễ cản quang: cho phép xác định vị trí, mức độ thoát vị một cách chính xác, dành cho người nghi ngờ mắc bệnh nhưng không thể chụp MRI.
Thoát vị đĩa đệm chữa được không?
Đĩa đệm bị thoát vị được chữa trị khỏi hay không sẽ còn phụ thuộc chủ yếu vào các yếu tố như:
Tình trạng thoát vị đĩa đệm: Tùy thuộc vào tình trạng thoát vị đĩa đệm mà thời kì hồi phục sẽ nhanh hay chậm. Mặc dù các triệu chứng đau, tê liệt, yếu cơ ở 1 số cơ quan do hội chứng đĩa đệm gây ra có thể làm cho người bệnh khó chịu. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể chữa trị chúng hiệu quả bằng cách áp dụng những cách vật lý trị liệu mà không dùng thuốc hay phẫu thuật.
Sự bền chí của bệnh nhân: Do đĩa đệm bị thương tổn trong 1 khoảng thời gian dài, do đó để thu được kết quả hăng hái như mong muốn, người bệnh buộc phải bền chí chữa trị ít nhất vài tháng.
Cách chữa bệnh thoát vị đĩa đệm
Hiện nay, có nhiều bí quyết chữa thoát vị đĩa đệm, theo đó mỗi cách đều có điểm vượt trội và nhược điểm riêng.
Thực hiện những bài tập cho người thoát vị đĩa đệm
Một số bài tập phù hợp rất hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm. Luyện tập vừa phải giúp người bệnh giảm sức ép lên cột sống, nhờ vậy giảm các cơn đau, tăng sự dẻo dai cho xương khớp, đẩy nhanh tiến trình phục hồi bệnh.
Bệnh nhân thoái hóa đĩa đệm đề cập chung cần thực hiện động tác nhẹ nhàng, tập yoga, đi bộ hoặc đạp xe đúng cách. Tuyệt đối hạn chế những bộ môn như: tập gym, chơi golf, cầu lông, tennis, bóng đá, bóng rổ…; đồng thời hạn chế những động tác ngồi xổm, di chuyển mạnh hoặc chạy nhảy lên xuống.
Xem ngay những bài tập giảm đau lưng do thoát vị đĩa đệm tại nhà:
Điều trị thoát vị đĩa đệm bằng thuốc Tân dược
Một trong các phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm nên dựa theo triệu chứng lâm sàng là nhiều người thường dùng thuốc Tân dược (thường được gọi là thuốc Tây).
Tùy vào mức độ thương tổn của từng người, để cải thiện những cơn đau và làm giảm hiện tượng căng cứng cơ khớp, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc Tây như ibuprofen hoặc naproxen. Tuy nhiên, chữa bệnh bằng thuốc chỉ có tác dụng giảm đau trợ thời thời, không điều trị được tận gốc nguyên nhân gây bệnh, dễ tái phát. Nếu lạm dụng chỉ càng làm cho cho tình trạng bệnh trầm trọng hơn, có thể gây hại cho dạ dày, gan và thận.
Thoát vị đĩa đệm sẽ trở nên hiểm nguy trường hợp không điều trị kịp thời và đúng cách. Tuy nhiên vì tâm lý ngại đi khám hoặc không có thời gian, nhiều người vẫn còn chủ quan tự ý mua thuốc về dùng.
Tiêm Corticosteroid ngoài màng cứng cột sống
Đây là thủ thuật tác động tối thiểu, tiêm thuốc vào khoang ngoài màng cứng (nơi cất những rễ tâm thần chạy từ tủy sống) với mục tiêu giảm đau, chống viêm nhanh. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ tương tác đến các dây thần kinh cột sống bằng cách loại bỏ các protein gây sưng, nhưng không khiến cho đĩa đệm bị thoát vị trở về bình thường. Vì vậy nó không có hiệu quả chữa bệnh tận gốc.
Điều nên để ý tương tự như các thủ thuật khác, tiêm ngoài màng cứng có một số tác dụng phụ (như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt) và rủi ro tiềm tàng (như nhiễm trùng, thủng màng cứng, tổn thương thần kinh hoặc biến chứng liên quan thuốc gây tê).
Áp dụng bài thuốc Đông y chữa thoái hóa đĩa đệm
Các bài thuốc Đông y thường được bào chế từ những dược liệu trùng hợp cần nhiều người đánh giá là an toàn, lành tính. Tuy nhiên, việc dùng cần có sự thăm khám và chỉ định của bác sĩ, bởi nếu tự tiện dùng có thể “rước họa vào thân”.
Không ít người vì nghe tuyên truyền về các bài thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc, có thể chữa trị dứt điểm những bệnh xương khớp mà bất chấp mua về uống. Hậu quả là phải nhập viện điều trị vì men gan tăng, vàng da, vàng mắt, suy đa tạng kèm theo suy thận, thậm chí có thể nguy hại tới tim.
Nhiều người cho rằng chữa thoát vị đĩa đệm bằng Đông y là cách đơn giản, dễ thực hành và có độ lành tính cao. Tuy nhiên thực tế, cách này vẫn gây ra tác dụng phụ nếu áp dụng sai cách.
Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm
Thông thường, người bị thoát vị đĩa đệm không nên phẫu thuật. Bạn chỉ cần nghỉ dưỡng sức và kết hợp cùng các bí quyết vật lý trị liệu thì tình trạng sẽ bắt đầu cải thiện sau 4 đến 6 tuần. Do đó, việc khi nào nên mổ thoát vị đĩa đệm sẽ tùy vào tính chất tổn thương, vị trí, biến chứng cũng như mức độ ảnh hưởng tới khả năng vận động, lao động và sinh hoạt của người bệnh.
Một số ví dụ sau đây bệnh nhân cần được can thiệp phẫu thuật:
- Điều trị nội khoa thất bại sau 6 – 8 tuần.
- Người bệnh gặp các cơn đau đột ngột vùng thoát vị, cùng với đó là cảm giác đau dữ dội dù đã dùng các giải pháp điều trị khác nhau.
- Xuất hiện triệu chứng mất kiểm soát bàng quang, đường ruột hay còn gọi là “hội chứng chùm đuôi ngựa”.
Châm cứu giảm đau do đĩa đệm bị thoát vị
Theo Y học Trung Hoa, châm cứu là bí quyết dùng một cây kim nhỏ và mỏng đi qua da, tác động đến huyệt đạo giúp khai thông dòng chảy của khí đang bị tắc nghẽn, từ đấy thân thể sẽ tự phục hồi và cân bằng. Còn dưới góc độ khoa học, châm cứu giúp kích thích cơ thể sản sinh ra Endorphin – 1 dòng hormone giúp giảm đau. Vậy trong trường hợp cơn đau gây khó chịu, người bệnh áp dụng cách chữa thoát vị đĩa đệm bằng châm cứu.
Thế nhưng nên lưu ý, châm cứu chỉ có tác dụng xoa dịu triệu chứng, chứ không thể chấm dứt sự sai lệch trong cấu trúc đốt sống và đĩa đệm, vấn đề chèn lấn dây thần kinh vẫn tồn tại, tức là tình trạng bệnh vẫn có thể tái phát.
Trị liệu thần kinh cột sống
Trị liệu thần kinh cột sống được xem là phương pháp tối ưu, với khảo sát hơn 80% bệnh nhân tại Mỹ và châu Âu cảm thấy hiệu quả rõ rệt, cải thiện chất lượng cuộc sống sau điều trị. Các bác sĩ chuyên môn sẽ dùng lực tay nắn chỉnh nhẹ để điều chỉnh cấu trúc sai lệch của đĩa đệm và các khớp, giảm chèn ép dây thần kinh.
Từ đó, cơ thể sẽ quay trở lại trạng thái tự cân bằng ban đầu, thậm chí có thể tự điều chỉnh bệnh tật ở các cơ quan khác mà không bắt buộc dùng tới thuốc. Đây cũng được kiểm tra là phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng hiệu quả.
Vật lý trị liệu
Một số bài tập vật lý trị liệu nhiều giúp người bệnh cải thiện cơn đau nhức do thoát vị đĩa đệm gây ra hiệu quả. Đặc biệt, khi có sự hỗ trợ của những trang thiết bị, máy móc tiên tiến thì tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện.
Lưu ý khi điều trị thoát vị đĩa đệm
Trong quá trình điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần lưu ý tới một số vấn đề sau để hạn chế gặp phải các biến chứng hiểm nguy có thể xảy ra:
Hạn chế nằm nhiều: Nghỉ ngơi một tới 2 ngày trên giường thường sẽ giúp giảm cảm giác đau lưng và chân. Tuy nhiên, các cơ khớp có nguy cơ bị co cứng, giảm linh hoạt do nằm nhiều là rất cao. Do đó, người bệnh buộc phải thực hành những động tác thể dục nhẹ nhàng hài hòa bài tập yoga hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm để đẩy nhanh quá trình phục hồi.
Lựa chọn đệm phù hợp: Các loại đệm được làm từ cao su tự nhiên hoặc cao su nhân tạo, có chiều dày và độ cứng vừa phải là lựa chọn phù hợp cho người bị bệnh thoát vị đĩa đệm. Góp phần giúp cột sống được kéo giãn 1 cách tự nhiên, không bị đau nhức khi ngủ.
Không ngồi xổm: Tình trạng thoát vị đĩa đệm với nguy cơ diễn tiến nặng hơn, khó chữa khỏi do động tác ngồi xổm. Bởi lúc ở động tác này vô tình làm cho tăng lực nén lên phần cột sống và đĩa đệm, làm cơ quan này bị chèn lấn lâu gây đau lưng, thoát vị đĩa đệm.
Chú ý tư thế nằm: Nhiều nghiên cứu cho thấy tư thế nằm vừa liên quan đến tình trạng cột sống vừa ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng giấc ngủ. Khi giấc ngủ được đảm bảo chất lượng sẽ giúp duy trì sức khỏe nói chung tốt hơn. Một số tư thế nằm cho người thoát vị đĩa đệm được các chuyên gia khuyến nghị là: Nằm nghiêng và co gối, nằm sấp và kê gối (hoặc chăn) dưới bụng, nằm nghiêng và kê gối giữa hai chân, nằm ngửa và kê gối dưới chân.
Tránh những môn thể thao có động tác vặn người: Các động tác vặn người khi chơi golf, đánh cầu lông, tennis sẽ khiến đĩa đệm mau chóng bị thoát vị hơn bình thường. Bởi động tác vặn không chỉ gia tăng sức ép lên sụn cùng đĩa đệm mà còn khiến giãn dây chằng lưng, gây đau dữ dội.
Cẩn trọng trong tư thế sinh hoạt: Người bệnh cần thường xuyên thay đổi tư thế hoặc duy trì phong độ đứng và đi lại đúng cách. Trường hợp lúc đang nằm và muốn đứng lên, người bệnh phải thận trọng chuyển tư thế từ từ, ngồi dậy trước rồi mới đứng lên, hạn chế ngồi bật dậy đột ngột với thể gây thương tổn cơ lưng.
Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm và bảo vệ cột sống lúc còn trẻ
- Tập thể dục đều đặn, các bài tập: thái cực quyền, bơi lội, yoga, đi bộ… là bí quyết giúp tăng cường sự dẻo dai cho khớp, đề phòng thoát vị đĩa đệm khi còn trẻ.
- Duy trì trọng lượng thân thể ở mức hợp lý.
- Ngồi làm việc giữ thẳng lưng, sau khoảng 1 – 2 giờ cần đứng dậy đi lại, tập vài động tác nhẹ, hạn chế ngồi lì và không vận động.
- Không mang vác, nâng vật quá sức.
- Chế độ ăn uống kỹ thuật bổ sung canxi, vitamin D Glucosamine và Chondroitin nuôi dưỡng khớp khỏe mạnh.
- Không hút thuốc, không sử dụng chất kích thích, hạn chế rượu bia.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần.
Thoát vị đĩa đệm trường hợp không có tác động hỗ trợ điều trị từ bên ngoài thì cực kỳ khó có thể trở lại trạng thái như ban đầu, thậm chí là nguy cơ làm cho người bệnh tàn phế là cực kỳ cao. Vì vậy, mỗi người cần biết lắng nghe cơ thể, nhận biết sớm và tiếp cận đúng cách để giúp rút ngắn thời gian điều trị, nhanh chóng hồi phục, ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm xảy ra.
Thông tin liên hệ Nhà thuốc Thảo Mộc Nam
Trụ sở chính: Thôn 2, Xã Ea Ktur, Huyện Cư Kuin, Đắk Lắk.
– Điện thoại: 0947507910
– Fanpage: Thảo Mộc Nam Đặc Trị Xương Khớp Sâu Răng Dạ Dày Viêm Xoang Viêm Mũi Dị Ứng
– Email: hoangtheanh3979@gmail.com
– Website: https://thaomocnam.com